Tannlæknastjórnin - mbl 21.11.1996

Fimmtudaginn 21. nóvember, 1996 - Innlendar fréttir 

Tannlæknastjórnin tekur við völdum Nýr meirihluti Framsóknarflokks og

  

Tannlæknastjórnin tekur við völdum Nýr meirihluti Framsóknarflokks og Sjálfstæðisflokks, svokölluð tannlæknastjórn, ætlar að endurskoða stöðu sína innan Eyþings og koma upp eigin skólaþjónustu ef það gengur ekki öðruvísi. Sjálfstæðismenn þurftu að yfirvinna sárar tilfinningar áður en þeir sættust við framsóknarmenn.Helgi Bjarnason kynnti sér meirihlutaviðræðurnar og ræddi við hina nýju forystumenn um helstu áherslur þeirra.

 

SEXTÁN ára meirihlutasamstarfi framsóknarmanna og sjálfstæðismanna lauk við síðustu kosningar. Framsóknarflokkur tapaði manni til G-lista Alþýðubandalags og óháðra en Sjálfstæðisflokkur bætti við sig fylgi án þess að ná inn þriðja manninum. Það hafði einnig gerst að fyrir kosningarnar tók nýr maður, Sigurjón Benediktsson tannlæknir, við forystu D-listans og lagði höfuðáherslu á sameiningu sjávarútvegsfyrirtækjanna sem bærinn átti verulega ítök í og að bærinn losaði sig síðan út úr rekstrinum. Málflutningur Sigurjóns fór fyrir brjóstið á framsóknarmönnum þó stefna flokkanna hafi ekki verið ólík og gengu þeir síðarnefndu beint til samstarfs við G-listann án þess að eyða orðum á samstarfsflokk sinn til sextán ára.

 

Á fyrrihluta kjörtímabilsins tókust fulltrúar Framsóknarflokks og Sjálfstæðisflokks mjög á í bæjarmálunum. Þannig gagnrýndi Sigurjón meirihlutann harkalega fyrir það hvernig unnið var að samningum við Íslenskar sjávarafurðir og tengd fyrirtæki. Síðar nálguðust flokkarnir þegar sjálfstæðismenn studdu tillögu framsóknarmanna um sameiningu Fiskiðjusamlags Húsavíkur og Höfða. G-listinn var mjög á móti sameiningunni og sölu á hluta af eign bæjarins og urðu þau mál til þess að framsóknarmenn slitu samstarfi við G-listann.

 

Ágreiningur í röðum sjálfstæðismanna

 

Sjálfstæðismenn voru í lykilaðstöðu þegar kom að myndun nýs meirihluta. Að gamla stjórnarmynstrinu frágengnu var ekki hægt að mynda meirihluta án þeirra. Bæði framsóknarmenn og G-listamenn leituðu eftir viðræðum. Bæjarfulltrúar Sjálfstæðisflokksins, Sigurjón Benediktsson og Katrín Eymundsdóttir, ákváðu að láta "dólgslega framkomu" framsóknarmanna eftir síðustu kosningar ekki á sig fá og ganga til samstarfs við þá.

 

Innan Sjálfstæðisflokksins var nokkur andstaða við að endurnýja samstarfið við Framsóknarflokkinn og kom hún meðal annars upp á yfirborðið á flokksfundi á sunnudagskvöld þegar bæjarfulltrúarnir kynntu málefnagrundvöll flokkanna. Greinilegt er að samstarfsslitin eftir síðustu kosningar sitja enn í mörgum. Vildu sumir fundarmenn láta reyna frekar á samstarf við G-listann en bæjarfulltrúarnir sögðust ekki treysta sér til þess. Andstaða við samstarfið við Framsókn kom þó ekki fram í atkvæðagreiðslu, það var samþykkt án mótatkvæða. "Það þýðir ekki að skella hurðum í pólitík. Þegar hagur flokks og bæjarfélags stangast á verður maður að setja hagsmuni bæjarins ofar," segir Sigurjón Benediktsson.

 

Kröfðust bæjarstjórastóls fyrir Sigurjón

 

Í meirihlutaviðræðunum var togast á um bæjarstjóraembættið. "Meirihlutinn hefur ekki gert grein fyrir málefnum en ég hef ekki trú á því að hægt sé að fitja upp á mörgum nýjum málum á þeim stutta tíma sem eftir er af kjörtímabilinu. Málið snerist því um það hvort sami bæjarstjóri sæti út kjörtímabilið eða hvort fenginn yrði nýr," segir Kristján Ásgeirsson, foringi G-listans.

 

Í upphafi samtala við fulltrúa hinna flokkanna gerðu sjálfstæðismenn kröfu um að fá bæjarstjórastólinn. Katrín Eymundsdóttir bæjarfulltrúi segir að þau hafi boðið Sigurjón Benediktsson fram í því sambandi. Nauðsynlegt væri að vinna hratt og vel þann stutta tíma sem eftir væri af kjörtímabilinu og Sigurjón hefði þann dugnað og þekkingu sem nauðsynleg væri. Bæði Framsóknarflokkur og Alþýðubandalag og óháðir höfnuðu þessari kröfu Sjálfstæðisflokks.

 

Einar Njálsson bæjarstjóri hefur ekki aðeins verið framkvæmdastjóri bæjarfélagsins heldur að sumra mati einnig pólitískur oddviti gamla meirihlutans eða að minnsta kosti Framsóknarflokksins. Hann hefur verið í flestum mikilvægustu nefndum og stjórnum sem Húsavíkurbær skipar í, meðal annars formaður bæjarráðs, stjórnarformaður Fiskiðjusamlags Húsavíkur og Höfða og formaður Héraðsnefndar Þingeyinga og landshlutasamtakanna Eyþings. Þegar sjálfstæðismenn sáu að þeir gætu ekki náð fram kröfu sinni um bæjarstjórastólinn kröfðust þeir breytinga á starfi bæjarstjóra þannig að hann gæti einbeitt sér að rekstri bæjarfélagsins. Samþykktu framsóknarmenn það og segir Einar af sér umræddum aukaembættum.

 

Stefán Haraldsson, foringi framsóknarmanna, segir of sterkt til orða tekið þegar talað sé um að völd bæjarstjóra hafi verið skert. "Það hafa hlaðist mörg erfið og mikilvæg mál á herðar bæjarstjórans, það hefur hentað okkur bæjarfulltrúunum ágætlega. Nú viljum við nota hann í brýn verkefni við rekstur bæjarins," segir Stefán. "Það bar á því í fyrrverandi meirihlutasamstarfi að litið var á bæjarstjórann sem pólitískan oddvita. Með þessari breytingu færist sá þáttur yfir á pólitískt kjörna fulltrúa. Ég er ánægður með niðurstöðuna enda hefur mér gengið vel að vinna með Einari Njálssyni í stjórn Fiskiðjusamlags Húsavíkur," segir Sigurjón Benediktsson.

 

Höfum ekki stjórntækin

 

Framsóknarflokkur og Sjálfstæðisflokkur hafa ekki birt málefnasamning sinn. Blaðamaður hitti foringja stjórnarflokkanna, tannlæknana Stefán Haraldsson og Sigurjón Benediktsson, í lok vinnudags á tannlæknastofunni sem þeir reka saman í Heilsugæslustöðinni. Þeir segja að ekki sé ástæða til að greina frá málefnagrundvelli fyrr en þeir hafi fengið stjórntæki til að hrinda stefnunni í framkvæmd. Þessir tveir flokkar afhentu samstarfsflokkum sínum í meirihluta og minnihluta hluta af þeim völdum sem þeim sjálfum ber samkvæmt kjörfylgi. Þótt þeir séu með meirihluta í bæjarstjórn eru þeir í minnihluta í bæjarráði, mikilvægustu nefnd bæjarfélagsins, og helmingi allra nefnda. Og í þeim nefndum sem þeir hafa meirihluta er fulltrúi G-listans í formennsku.

 

"Ég treysti á pólitíska og almenna kurteisi en hef ekki fundið hana á öllum bæjum hér," segir Sigurjón og vísar til þess að bæjarfulltrúar minnihlutans hafi ekki samþykkt að láta kjósa að nýju í nefndir og ráð bæjarins eins og honum finnst eðlilegt að sé gert við meirihlutaskipti. Sumar nefndirnar eru kosnar til loka kjörtímabilsins en aðrar fram á vor. Stefán segir að sveitarstjórnarlög séu afskaplega ófullkomin að ákvæðum um breytingar sem gera þurfi við myndum meirihluta á miðju kjörtímabili. Þeir segja þó að leiðirnar séu til og ætla að reyna að komast til valda með því að láta afturkalla umboð allra nefnda á næsta bæjarstjórnarfundi og kjósa að nýju. "Það er einkennilegt að það þurfi að vera fyrsta verk meirihlutans að sýna löggjafarvaldinu fram á hvað erfitt er að skipta um meirihluta nema með því að nota lagakróka," segir Sigurjón.

 

Kristján Ásgeirsson sagði eftir bæjarráðsfund á mánudag að nefndir og ráð gætu setið nema brýnustu ástæður krefðust og það væri matsatriði hvort myndun nýs meirihluta teldist svo mikilvæg. Rétt er að taka fram að hann þvertók ekki fyrir það að minnihlutinn gæfi eftir völdin en sagði að ekkert lægi á ákvörðun um það. Stefán segir að ef mál þetta fengi eðlilega niðurstöðu á næsta bæjarstjórnarfundi myndi þessi frestun á valdatöku ekki tefja vinnu við fjárhagsáætlun eða önnur brýn úrlausnarefni.

 

Ekki selt meira í bili

 

Sjálfstæðismenn höfðu það meginstefnumál í síðustu kosningum að sameina sjávarútvegsfyrirtækin og vildu síðan hafa það sem framtíðarverkefni að selja hlutabréf bæjarins. Flokkarnir stóðu saman að sameiningu Höfða við Fiskiðjusamlagið og er því verki að fullu lokið og auk þess búið að selja stjórn FH 10,6% af hlut Húsavíkurbæjar fyrir liðlega 100 milljónir kr.

 

Tannlæknarnir eru tregir til að segja frá ákvæðum meirihlutasamningsins um Fiskiðjusamlagið, annað en að þeir vilji standa að því að friður ríki um reksturinn og að ung og efnileg framkvæmdastjórn fyrirtækisins fái svigrúm til að efla rekstur þess. Á þeim er þó að heyra, án þess að það komi alveg hreint fram, að ekki verði selt meira af hlutabréfum bæjarins á þeim tíma sem eftir er af kjörtímabilinu vegna þess að Fiskiðjusamlagið þurfi svigrúm til að selja sín bréf. Báðir segjast þó fylgjandi því að bærinn hverfi sem ráðandi afl úr fyrirtækinu á næstu árum. "Þann tíma sem við erum við völd verður ekki aukið við eign bæjarins, fremur verður losað um pólitískar krumlur okkar Stefáns af því," segir Sigurjón.

 

Skólaþjónusta á eigin vegum

 

Ljóst er að nýi meirihlutinn mun ekki una þeirri stöðu sem bærinn er í innan Eyþings, landshlutasamtaka Norðurlandskjördæmis eystra. Einar Njálsson er þar formaður en mun hætta samkvæmt samkomulagi stjórnarflokkanna. Hinir nýju forystumenn Húsvíkinga eru sérstaklega óánægðir með það að Eyþing hafi ekki sett upp útibú skólaþjónustu sinnar á Húsavík eins og þeir segja að samið hafi verið um. Ekki hefur tekist að ráða þá tvo til þrjá starfsmenn sem um var rætt. "Við teljum að Eyþing þjóni ekki því hlutverki sem það var stofnað til. Ef samtökin geta ekki sett upp þessa þjónustu hér þá verðum við að gera það sjálfir," segir Sigurjón. Bendir hann á að tilbúin sé skrifstofa fyrir þá starfsemi sem átti að vera á vegum skólaþjónustunnar á Húsavík en starfsmennirnir hafi ekki sést. Telja þeir að til greina geti komið að starfsemin verði sett upp í samvinnu við önnur sveitarfélög í Þingeyjarsýslum og benda á að búið sé að sameina héraðsnefndirnar í eina og ráða framkvæmdastjóra.

 

"Við höfum hingað til verið í varnarstöðu gagnvart hinu opinbera. Við ætlum að breyta því, við ætlum að vera í sókn þó ekki viljum við allir vera í Framsókn," segir Sigurjón Benediktsson þegar þeir félagar eru spurðir að því hvernig Húsvíkingar muni verða varir við nýja stjórn bæjarins. Stefán Haraldsson nefnir í þessu sambandi málefni framhaldsskólans og sjúkrahússins, auk þeirra mála sem þegar hafa verið nefnd.

 

Morgunblaðið/RAX

 

TANNLÆKNASTJÓRNIN á Húsavík, Stefán Haraldsson og Sigurjón Benediktsson, ráða ráðum sínum við lok vinnudags.